Kantyzm jako drogowskaz w XXI wieku. Autorzy: Zuzanna Czaplińska, Grażyna Falkowska, Karol Kuźmicz, Krystyna Leśniak-Moczuk, Tadeusz Mędzelowski, Piotr Skudrzyk, Tadeusz Stolarki, Maria Szyszkowska, Andrzej Ziemski. Pod redakcją Marii Szyszkowskiej. Opracowanie redakcyjne: Andrzej Ziemski. Opracowanie graficzne, projekt okładki: Iwona Polańska. Rysunki: Jan Stępień. Przygotowanie do druku i korekta: Grzegorz Bogucki. Wydawca: Wydawnictwo „Kto jest Kim”, Warszawa 2025, s. 130. 

Przedmowa

W ubiegłym roku minęło 300 lat od daty urodzin Immanuela Kanta. Ten wielki filozof dokonał prze­wrotu w filozofii, co uwyraźniłam w mojej książce „Dzieje filozofii" wprowadzając podział na filozofię przedkantowską, kantowską i pokantowską.

Filozofia Kanta cieszyła się wielkim odzewem w Euro­pie za jego życia, a po śmierci nastąpiły dwa odrodzenia znaczenia filozofii Kanta; w latach sześćdziesiątych XIX wieku oraz w 1945 roku, bezpośrednio po zakończeniu drugiej wojny światowej.

Niestety w Polsce filozofia kantowska i neokantowska miały w poprzednich wiekach i obecnie jedynie margi­nalne znaczenie. Począwszy od zakończenia studiów skoncentrowałam swój wysiłek na wyjaśnianiu znacze­nia filozofii Kanta, ale niestety, nie doprowadziło to do powstania dużego liczebnie nurtu kantowskiego. Przy­czyną były i jest zarówno złożona sytuacja polityczna w naszym państwie, jak i brak mediów, które chciałyby szerzyć ten nurt filozoficzny.

Niepokojący stopień zmaterializowania naszego spo­łeczeństwa mógłby zostać przełamany pod warunkiem odciskania się kantyzmu na świadomości jednostek. W

powołanej przeze mnie do życia antropologicznej szko­le filozofii prawa wyraźnie funkcjonuje kantyzm. Jego ślady są także widoczne w filozofii codzienności, którą zainicjowałam. Kilkanaście napisanych przeze mnie ksią­żek z tego zakresu jest czytanych także przez osoby nie należące do kręgu akademickiego. Dzięki temu kantyzm wpływa także na sposób myślenia i życia nie tylko filo­zofów.

Z kantyzmu płynie nakaz nieustannego rozwoju wła­snego człowieczeństwa, co wymaga odniesienia życia zarówno do ideałów indywidualnych, jak i do tych, któ­re łączą nas z rzeszą nieznanych sobie przedstawicieli ludzkości. A tym ideałem jest przede wszystkim dążenie do wiecznego pokoju.

prof. Maria Szyszkowska