Dziś i jutro. Almanach poetycki 45. Międzynarodowy Listopad Poetycki. Redakcja: Maria Magdalena Pocgaj, Zbigniew Gordziej. Projekt okładki: Jerzy Beniamin Zimny. Wydawca: Biblioteka ReWirów, ZLP Oddział w Poznaniu, Poznań 2022, s. 78.

Ryszard Abraham, Himilsbach. Ja to chętnie napiłbym się kawy. Opieka redakcyjna: Da-mian Strączek. Redakcja: Anna Śledzikowska. Korekta: Monika Karolczuk. Projekt okładki: Adam Gutkowski. Fot. na I stronie okładki Witold Rozmysłowicz. Opracowanie graficzne: Lucyna Sterczewska. Wydawnictwo MANDO, Warszawa 2022, s. 208.

IKONA PRL-U. GENIALNY NATURSZCZYK. ORYGINAŁ

Miał ochrypły głos i cięty dowcip. Powtarzał, że alkohol pity z umia­rem nie szkodzi. Włóczył się po Polsce, a potem po Nowym Świę­cie. Chwytał się różnych zawodów: był kamieniarzem, grabarzem, aktorem. Tym ostatnim na dłużej. Zagrał w kilkudziesięciu filmach, m.in. w absolutnie kultowych Rejsie i Wniebowziętych.

Jan Himilsbach. Dziś powiedzielibyśmy, że żył życiem celebryty, lubił towarzystwo, bawił się, udzielał setek wywiadów. Ile jednak z tego, co sam o sobie mówił, wydarzyło się naprawdę? Czy może jego życie było barwniejsze, niż sobie wyobrażamy?

Anegdoty o „nieokrzesanym skandaliście”, jakim był Himilsbach, zebrał znany z fanpejdżu Anegdoty teatralne, filmowe i muzyczne Ryszard Abraham (aktor znakomicie poinformowany o życiu arty­stów). Wśród nich są te, które zbudowały jego legendę, ale i takie, które bohater książki najchętniej zabrałby z sobą do grobu. Ile był winien Piotrowi Fronczewskiemu? O jaką przysługę poprosił Tade­usza Konwickiego? Skąd kazał wypier*ć Gustawowi Holoubkowi?

Z tej oryginalnej jak sam Himilsbach opowieści wyłania się także obraz PRL-u i ówczesnego środowiska artystycznego.

Janka trzeba było przyjmować takim, jaki był, z jego naturalnym ciep­łem, rubasznością i głęboką wrażliwością. Był jedną z najbarwniej­szych postaci tamtych lat.

ANNA NEHREBECKA

Legendy mają to do siebie, że nie da się o nich opowiedzieć wszyst­kiego. Dlatego – tak jak Jan Himilsbach – są legendami.

ARTUR BARCIŚ

Andrzej Walter, Poezja mi wszystko wyjaśniła. Szkice i eseje. Redakcja: Andrzej Dębkowski. Redaktor prowadzący: Szymon Gumienik. Redakcja techniczna: Mirosław Głodkowski. Korekta: Paweł Jaroniak. Projekt okładki: Krzysztof Galus. Grafika na okładce: GarryKillian / Freepik. Zdjęcie na IV stronie okładki: Jadwiga Walter. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2022, s. 474.

Na polskim rynku wydawniczym ukazała się książka wyjątkowa. Na czym polega ta wyjątkowość? Na PRAWDZIE...

Andrzej Walter napisał książkę krytycznoliteracką, wręcz unikatową w swoim wymiarze, jakiej obecnie trudno szukać na polskim rynku wydawniczym. W swoich rozważaniach osiągnął coś, czego dzisiaj bardzo brakuje współczesnym krytykom literackim – zrozumiał znaczenie słowa POKORA. To ona powoduje, że człowiek zupełnie inaczej patrzy na świat, daje siłę i odwagę, no i oczywiście rozszerza horyzonty niemalże do granic galaktyki. Kiedy Walter pisze, to wie o czym, bo on sam i poeta, i świetny fotografik, dlatego potrafi dostrzec swoim czujnym i wyostrzonym na wszystko okiem to, czego inni nie będą w stanie zobaczyć. Żeby tak pisać, trzeba i wiedzy, i rzetelnego podejścia do tematu.

Nie można napisać czegoś ot tak, bo mamy taką ochotę. Pisanie w czasach gwałtownie przyśpieszającej apokaliptyczności świata wydać się musi zajęciem błahym. Balansującym na granicy śmieszności. A jednak nad krawędzią rozświetlaną przez coraz to bardziej ekscytujące wynalazki cywilizacji literatura, a poezja w szczególności, wcale nie muszą uciekać się do aktów skrajnej desperacji. Nie tylko czytelnicy, ale i poeci, i pisarze też znajdują w niej azyl, ocalenie, perspektywę wychodzenia z mroków i piekieł zapaści. Jest to wręcz rodzaj łaski zadawanej na drogę trwania i przetrwania.

Andrzej Walter jest krytykiem wyjątkowym, unikalnym, osobnym i niezwykle odważnym, dla­tego literatura przez niego przedstawiana to królestwo dla wrażliwców i nieustraszonych po­szukiwaczy duchowej przygody...

Andrzej Dębkowski

Andrzej Walter – poeta, prozaik, publicysta, krytyk literacki, fotografik, autor wielu książek i albumów poetycko-fotograficznych, wiceprezes Krakowskiego Oddziału Związku Literatów Polskich, członek prezydium Zarządu Głównego Związku Literatów Polskich oraz Komisji Kwalifikacyjnej ZLP, współpracuje z portalem literackim pisarze.pl oraz z „Gazetą Kulturalną”.

Irena Tetlak, czarne łabędzie. Redakcja: Andrzej Dębkowski. Projekt okładki: prodigi marketing. Zdjęcie autorki na IV stronie okładki: selfie autorki. Wydawnictwo Autorskie Andrzej Dębkowski, Zelów 2022, s. 64.

Irena Tetlak znów zaskakuje. Po ważnych książkach poetyckich, proponuje nam  bardzo przemyślane widzenie świata. Robi to z wielkim zaangażowaniem, uczuciem i troską. Zdaje sobie sprawę z tego, że w wieku informacji, coraz częściej gubimy się w wyborach. Okrucieństwo wojny i ogólnie panująca znieczulica unicestwia nasze wnętrza, doprowadza do szaleństwa biednego Apollina, bo „czarne” i „białe” zlewają się coraz bardziej w jednolitą masę. Rzeczywistość coraz częściej zaskakuje nas negatywnie i mniej ma wspólnego z humanizmem i dobrocią. Jednocześnie poetka pokazuje nam, że jest szansa na odrodzenie, ale do tego potrzebne są: wiara, nadzieja, miłość i... pamięć...

Andrzej Dębkowski

Irena Tetlak, autorka pięciu książek poetyckich: Lilak (2013), Wnętrza (2014), Pod tym samym niebem (2016), Celina (2019) oraz Droga (2021). Prowadzi własny blog „Wiersze i obrazy Irena Tetlak” (irenatetlak.blogspot.com) oraz fanpage na Facebooku. Urodziła się w Radzyniu Podlaskim w 1958 roku. Mieszka i tworzy w Warszawie. Należy do warszawskiego Oddziału Związku Literatów Polskich.

Joanna Vorbrodt, W szaleństwie realizmu. Redaktor prowadzący: Szymon Gumienik. Redaktor techniczny: Mirosław Głodkowski. Korekta: Zespół. Projekt okładki: Joanna Vordbrodt. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2022, s. 34.

JOANNA M. VORBRODT

Poetka, autorka tekstów piosenek, kompozytorka, śpiewa, gra na thereminie i na perkusjonaliach.

W 2002 roku interpretacje jej wierszy zostały nagrane przez aktora Krzysztofa Kołbasiuka.

Publikowała między innymi w pismach takich jak: „Nowy Napis”, „Akcent”, „Migotania i Przejaśnienia”, „Portret”, „Magazyn Ma­teriałów Literackich CEGŁA”, „Zeszyty Poetyckie”, „Kwartalnik Literacko-Artystyczny SZAFA”, „Helikopter”, „Poezja Dzisiaj”, „Gazeta Kulturalna”.

W latach 2017-2020 jej wiersze ukazywały się w Antologiach Warszawskiej Jesieni Poezji.

Trzykrotna stypendystka ZAiKS.

Wydała trzy płyty: „Nie ma przypadków” (2013), „Punkty zwrotne” (2018, płyta z debiutanckim tomikiem wierszy o tym samym tytule) i „Korytarze” (2022).

Poeta pamięta. 50. Antologia Warszawskiej Jesieni Poezji. Redakcja: Jerzy Jankowski, Zbigniew Milewski, Grzegorz Trochimczuk. Współpraca: Aldona Borowicz, Marek Wawrzkiewicz. Wstęp: Marek Wawrzkiewicz. Projekt okładki: Grzegorz Trochimczuk z wykorzystaniem grafiki: Adam Mickiewicz według dagerotypu paryskiego z 1842 roku i Andrey’a Denyer’a z 1859 roku. Wydawca: Związek Literatów Polskich, Warszawa 2022, s. 108.