Krzysztof Łapiński, Najmądrzejszy. Biografia Sokratesa. Redakcja: Elżbieta Kot, Jacek Świąder. Korekta: Sylwia Zalewska, Sabina Szczerbuk. Recenzent: Juliusz Domański. Projekt okładki: Joanna Kosk-Florczak. Opracowanie graficzne: Maciej Trzebiecki. Redaktorka prowadząca: Maria Gładysz. Wydawnictwo Agora, Warszawa 2025, s. 528. 

Nowe spojrzenie no jednego z założycieli europejskiej filozofii

Rozmowa z Sokratesem była ponoć głębokim doświadczeniem, po którym człowiek od­chodził odmieniony. Platon nazywał go lekarzem dusz. Jeżeli dzisiaj bardziej cenimy dialog od przemocy, to jest to w dużej mierze zasługa Sokratesa. Przekonanie, że pytania bywają ważniejsze niż odpowiedzi, do dziś jest nieodłączną częścią europejskiej kultury.

Losy Sokratesa splatają się z historią starożytnych Aten, dlatego opowieść o jego życiu to również biografia tego niezwykłego miasta. To, jak myślimy o polityce, sztuce, edu­kacji czy sensie życia, wyrasta z tamtych czasów. Dzieje ówczesnych Aten mają jed­nak mroczny rewers: populizm, polaryzację społeczną, krwawe wojny. To przecież sami Ateńczycy wydali na Sokratesa wyrok śmierci.

Co oryginalnego Sokrates wniósł do filozofii (i czy rzeczywiście to, o czym czytamy w podręcznikach)? Dlaczego wywoływał w Atenach tak skrajne emocje? Dlaczego skaza­no go na śmierć? To tylko niektóre pytania podjęte w tej panoramicznej biografii, gdzie z filozofią przeplatają się miłość, polityka i wojna.

Krzysztof Łapiński umieszcza postać Sokratesa w bogatym kontekście kulturowym grec­kiej historii, polityki, sztuki i literatury. Nie tylko opowiada o głównym bohaterze, ale również w żywy sposób odmalowuje czasy, w których żył ateński filozof.

prof. dr hab. Juliusz Domański

Kim był Sokrates: najmądrzejszym Grekiem czy raczej nieznośnym bąkiem, utrudniają­cym porządnym obywatelom spokojne życie? Skąd właściwie wiedział, że nic nie wie, i jak zamierzał być dobrym człowiekiem, skoro uważał, że cnota jest wiedzą? Bardzo cze­kałam na tę książkę. Z odległej przeszłości dziwnie wyraźnie widać naszą teraźniejszość, w której rozmowa pozostaje czymś zarazem najtrudniejszym i najbardziej niezbędnym.

dr Katarzyna Kasia

Książka Krzysztofa Łapińskiego to dzieło monumentalne, historyczne, a jednocześnie lek­kie i wciągające. Wędrujemy z autorem przez Ateny i inne greckie miasta, śledzimy re­ligijne i polityczne obyczaje, systemy wychowawcze, plotki, mity, opowieści prawdziwe i zmyślone, a wszystko po to, by zrozumieć Sokratejski geniusz.

prof. dr hab. Magdalena Środa