Chris Wickham, Średniowieczna Europa. Tłumaczenie: Marcin Kowalczyk. Redaktor prowadzący: Irmina Wala-Pęgierska. Redakcja merytoryczna: Jakub Morawiec. Redakcja: Mirosława Szymańska. Zdjęcia: wikimedia.org. Korekta: Mirosława Szymańska. Nadzór graficzny i projekt okładki: Grażyna Jędrzejec. Seria: „Sekrety historii”. Wydawnictwo RM, Warszawa 2022, s. 480.

Frapująca i przystępna synteza wiedzy o średniowieczu – epoce, w której tworzy­ły się fundamenty współczesnej Europy.

Chris Wickham ze swadą i klarownie opisuje trwające tysiąc lat średniowiecze – epokę obfi­tującą w burzliwe wydarzenia i przełomowe przemiany. Prezentuje świat władców, papieży, mistyków, teologów i rycerzy, ale też mieszczan, kupców i chłopów. Pokazuje ekonomiczne i polityczne podstawy średniowiecznej Europy, a także wzorce zachowań i różne aspekty średniowiecznej kultury. W jego ujęciu obraz średniowiecza jest wielowymiarowy. To epoka, w której współistnieją różne, rozwijające się równolegle, systemy gospodarcze, społeczne, polityczne i kulturalne, które warto ze sobą zestawiać, porównywać i objaśniać.

Oto obraz średniowiecza, który powinniśmy znać w XXI wieku – daleki od stereotypowego wyobrażenia „ciemnych wieków średnich”, pełnych przemocy, ignorancji i zabobonów. To tysiąclecie znoju i trudu, pomysłowości i kompromisów, których efektem był ogromny skok cywilizacyjny.

Ta książka jest o zmianie. Epoka, którą nazywamy średniowieczem – lub wiekami średnimi – trwała tysiąc lat, od 500 do 1500 roku, a Europa, która jest przedmiotem mojego zaintereso­wania, pod koniec tego okresu stała się zupełnie innym miejscem niż u jego zarania. W VI wieku Europa była wyraźnie podzielona na dwie części: jedną zdominowaną i zarządzaną przez Imperium Rzymskie oraz zupełnie odmienną część drugą. Tysiąc lat później przybrała swój skom­plikowany kształt, z mozaiką licznych niezależnych państw, który w ogólnych zarysach zacho­wał się do czasów współczesnych. Pisząc tę książkę, chciałem pokazać, jak do tego doszło.

____________

Chris Wickham – uznany mediewista, emerytowany profesor historii średniowiecznej na Uniwersytecie Oksfordzkim i członek kolegium Ali Souls College. Autor wielu książek.