Franciszek Haber, Sklejanie porcelany. Projekt okładki: Cyprian Zadrożny. Nakład autorski bez miejsca wydania, 2021, s. 108.

Franciszek Haber, W futerale egzystencji. Projekt okładki: Cyprian Zadrożny. Nakład autorski bez miejsca wydania, 2021, s. 104.

Martin Kuckenburg, Pierwsze słowo. Przełożył: Bartosz Nowacki. Konsultacja naukowa: Magdalena Derwojedowa, Franciszek Stępniowski, Andrzej Ćwiek, Karol Szymczak. Indeksy: Hanna Wachnowska. Projekt graficzny serii: Ryszard Świętochowski. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2021, s. 264.

Narodziny mowy i pisma należą do najbardziej interesujących zagadnień dziejów kultury. Czy neandertalczycy potrafili mówić? Jak mogły brzmieć pierwsze języki? Jak powstawały pierwsze systemy pisma? Martin Kuckenburg kompetentnie, a zarazem pasjonująco przedstawia powyższe zagadnienia, opierając się na wynikach aktualnych badań archeologicznych i historycznych. Pierwsza część książki opowiada o rozwoju mowy i dotyczy takich tematów, jak gen mowy (genetyczny warunek powstania języka) czy istnienie ludzkiego prajęzyka. Druga część dostarcza przeglądu systemów pisma stosowanych w najstarszych cywilizacjach: od starożytnej Mezopotamii, przez Egipt, Indie i Chiny, aż do pierwszego pisma alfabetycznego starożytnych Greków. Są w niej także omówione badania, które ożywiły dyskusję naukową ostatnich lat, dotyczące egipskich hieroglifów, pisma klinowego i nowej interpretacji germańskich runów.

________________ 

Martin Kuckenburg (ur. 1955) jest archeologiem, historykiem kultury, autorem książek popularnonaukowych, m.in. Lag Eden in Neandertal? Auf der Suche nach dem fruhen Menschen (1997), Die Kelten in Mitteleuropa (2004), Der Neandertaier. Auf den Spuren des ersten Europaers (2005).

44. Międzynarodowy Listopad Poetycki. Almanach. Redakcja i korekta: Anna Andrych, Maria Magdalena Pocgaj. Projekt graficzny i zdjęcie na okładce: Maria Magdalena Pocgaj. Seria Wydawnicza LIBRA, pozycja 128. Wydawca: Zawiązek Literatów Polskich Oddział w Poznaniu, Poznań 2021, s. 94.

Zdarzyło się wczoraj. Redakcja i projekt graficzny okładki: Anna Andrych, Maria Magdalena Pocgaj. Wydawca: Zawiązek Literatów Polskich Oddział w Poznaniu, Poznań 2021, s. 138.

Jan Kasper, Listy z własnego czasu. Projekt: Jan Kaja, Jacek Soliński. Korekta: Lidia Podgórska. Zdjęcie autora: Michał Kasper. Wydawca: Galeria Autorska, Bydgoszcz 2021, s. 64.

Jan Kasper (ur. 1952) – absolwent filologii polskiej na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu (1976), emerytowany nauczyciel I LO im. Powstań­ców Wlkp. w Wągrowcu.

Prowadził złożony z młodzieży licealnej alter­natywny Teatr Prób (1981-2013), obecny na licznych festiwalach teatralnych w Polsce i Europie (Greno­ble, Saarbrucken) i uhonorowany wieloma presti­żowymi nagrodami. Szczególnie wyróżnił się jego spektakl Okna (1994), znany z programu IV Między­narodowego Festiwalu Teatralnego MALTA w Poz­naniu. Rozgrywał się w oknach i oszklonych kory­tarzach gmachu wągrowieckiego liceum (z 1872), angażując aż 150 wykonawców.

Działalność Teatru Prób przedstawiają mono­graficzne publikacje: Po własnych śladach (2001), Ciąg dalszy (2006), jeszcze, jeszcze dalej (2011) i Czwarta ściana (2016). Wszystkie pod red. Jana Kaspra.

Książki, które wydał jako poeta: Noc przed ocale­niem (1985), Przejście graniczne (1985), Zwierzęta do­świadczalne (1990), Śmierć wizjonerów (1993), Miasto nad wodą (1999), Chleb z wiśniowym dżemem (2000), Ziemia dla skowronków (2005), Wiry, strzępy, psie pro­gnozy (2007), Zbieracze jabłek (2011), Wyznania do­zorcy mrówek (2015).

Tłumaczony na język niemiecki w antologii Posener Dichter (Poeci poznańscy) (2008).

Należy do poznańskiego oddziału SPP.

Otrzymał m.in.: Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki (1988), Medal Młodej Sztuki (1991), Nagro­dę Teatru Ósmego Dnia (1994), Symboliczną Nagro­dę R. Milczewskiego-Bruna (1999), Srebrny Mikrofon Radia Merkury (2007).

Mieszka we wsi Łaziska k. Wągrowca.

____________________

Zwyczajny-niezwyczajny, Jan Kasper, potrzebuje do życia i twórczości dwóch kolorów: zieleni i błękitu; pierwszy wycisza, koncentruje uwagę również na sprawach przyziemnych, drugi uskrzydla, rozjaśnia życiową perspektywę, pobudza do poszukiwań sen­su i swego miejsca w doczesności. Nauczyciel, po­eta, reżyser, rychło odkrył, że najciekawsze rzeczy dzieją się na obrzeżach. Potrafił uczynić z wągrowieckich peryferiów swoje centrum świata. Wyre­żyserowany w jego Teatrze Prób spektakl Mały ład świata symbolizuje w wymiarze lokalnym to, co uni­wersalne.

Jan Kasper uznał teatr j poezję za sposób na ży­cie, do którego zaprosił młodych adeptów sztuki. Przed nimi otworzył świat niewyczerpanych doznań. Nauczył korzystania z darów świata zewnętrzne­go i wzajemnego obdarowywania swoim „ja”. Pełen ufności, uczuć widocznych jak na dłoni, duchowych i intelektualnych możliwości, porywał nie tylko uczniów. Pozwalał każdemu wykrzyczeć prawdę o sobie i własnym postrzeganiu świata. Uczył, że za­korzenienie w kulturze i w wągrowieckim kosmosie „małej” ojczyzny jest ochroną przed dezintegracją i wartością dodaną w „dużej” ojczyźnie.

Niepowtarzalny w swych wierszach i poema­tach, szczodry w rozdawnictwie swoich talentów, jest uosobieniem Człowieka, o którym Plutarch, wielki filozof starożytnej Grecji, pisał: – Przyjaciel, szlachetny, z dawna doświadczony, nie mniejszej bywa ceny jako brat rodzony.

Anna Wolff-Powęska