František Všetička, Nábřeží nón/Nabrzeże non. Przekład: Wojciech Ossaliński. Posłowie: Piotr Horzyk, David Voda. Okładka: Paweł Pałczyński. Redakcja, opracowanie graficzne i korekta: Magdalena Sajewicz. Wydawca: Agencja Sportu i Promocji w Prudniku, Prudnik 2021, s. 86.

František Všetička urodził się 25 kwietnia 1932 roku w Ołomuńcu. Jest teo­retykiem literatury, prozaikiem, poetą i tłumaczem. Jego teoretyczne myśle­nie kształtował anglista ołomunieckiego uniwersytetu Ladislav Cejp i rosyjska szkoła formalna. Interesuje go, z racji profesji, poetyka dzieł literackich.

W latach 1961-1963 pracował jako bohemista w Instytucie Pedago­gicznym w Gottwaldowie (Zlin), a od roku 1964 na Uniwersytecie Palackiego w Ołomuńcu. Jako teoretyk literatury zajmuje się literaturą czeską, słowac­ką, polską i rosyjską. Łącznie opublikował ponad 30 książek, przeważnie li­teraturoznawczych (Václav Žiha, Josef Štefan Kubin, Kompoziciana itd.). Jest autorem pięciu powieści: Před branami Omegy, Daleký dům, Léta legionů, Otevírdní oken i Kudéj aneb Krása kuráže. Felietony poświęcone literaturze zamieszczał w dotychczas wydanych książkach: Vnitřní vitřdže, Olomouc li­teramí (cztery tomy), Morava a Slezsko literární, Rakousko literarní i Polsko li­terární. Opublikował również 3 tomiki wierszy: 57 + 5 haiku, Hájemství haiku, Návratnost nóny. Tłumaczy między innymi wiersze. Dotąd opublikował tomi­ki następujących poetów polskich: Jana Pyszki, Zygmunta Dmochowskiego, Waltera Pyki, Tadeusza Soroczyńskiego, Jerzego Kozarzewskiego, Danuty Ko­byłeckiej, również jej monografię o Jerzym Kozarzewskim, Wojciecha Osso­lińskiego, Urszuli Tom i Piotra Horzyka. Pracuje w kolegium redakcyjnym czasopism „The Peculiarity of Man” (Toruń-Kielce) i „Inskrypcje” (Siedlce). W roku 2015, podczas pobytu w Polsce, za całokształt twórczości uchwałą Warszawskiej Kapituły odznaczony został Złotym Wawrzynem Literackim.

Danuta Bartoszuk, Może narodzenie. Zdjęcie na okładce: Danuta Bartoszuk. Redaktor serii i projekt okładki: Mirosław Słapik. Wydawca: SIGNI Zygfryd Słapik, Warszawa 2021, s. 64.

Danuta Bartoszuk ogłosiła swój trzeci tom poezji – Może narodzenie... I jest to książka wyjątkowa, bo autorka proponuje nam poezję liryczną, ale jakże odmienną od tego, co można otrzymać na poetyckim targowisku. W tej książce jest wszystko, czego oczekuje czytelnik od poezji kobiecej, ale tej w najlepszym tego słowa znaczeniu. Poetka jakby z namaszczeniem odkrywa najdalsze pokłady podświadomości i robi to niezwykle sugestywnie. Wie doskonale co jest ważne w poetyckim przekazie, na co szczególną uwagę będzie zwracał czytelnik, gdyż sama jest doskonałym obserwatorem zastanej rzeczywistości. Można powiedzieć, że bohaterowie jej wierszy, szukając szczęścia i próbując odnaleźć własną drogę w życiu, borykają się z różnymi przeciwnościami losu. Niestety, w tej podróży tylko nielicznym udaje się spotkać złotą rybkę, która spełni ich marzenia.

W tych wierszy bije wielka poetycka dojrzałość i bogaty warsztat pisarski. Unikatowe to jest w świecie dzisiejszej polskiej liryki, gdyż autorka książki Czekając na zmartwychwstanie tworzy poezję delikatną i szczerą, ale przy tym głęboką emocjonalnie.

Trzeba sobie jasno powiedzieć, że tą najnowszą książką Danuta Bartoszuk wpisuje się w nurt liryki filozoficzno-psychologicznej, gdzie najważniejszy jest stosunek autora do samego siebie, kiedy sam snuje refleksje nad uciekającym czasem, ale robi to nadzwyczaj uczciwie.

Poetka poprzez swoje wiersze próbuje odrodzić nie tylko siebie, ale i nas samych, gdyż „czekając na zmartwychwstanie” może uda nam się narodzić na nowo, odkryć w sobie jeszcze to, co niezbadanie, nieprzeniknione i niedoświadczalne...

Smutne to wiersze, ale one nie mogą być inne, bo takie mamy dzisiaj czasy, a Danuta Bartoszuk swoim doświadczeniem i warsztatową sprawnością tylko potwierdza to, że dobra poezja nie może być o niczym. To ważna książka 2021 roku.

Andrzej Dębkowski

Danuta Bartoszuk urodziła się w 1966 roku w Olecku. Ukończyła filologię rosyjską na Uniwersytecie Gdańskim. Pracowała jako nauczycielka w szkole podstawowej, a następnie jako bibliotekarka na swojej macierzystej uczelni. Od wielu lat jest tłumaczką języka rosyjskiego i ukraińskiego. Mieszka w podwarszawskim Piasecznie. Była redaktorką działu poezji w dwóch internetowych gazetach literackich. Jej wiersze pojawiły się drukiem po raz pierwszy w publikacjach Wydawnictwa św. Macieja Apostoła. Można też je znaleźć w kilkunastu antologiach oraz na łamach kilku pism literackich. Debiutem książkowym był tomik pt. dotykając przemijania (Wyd. Print-Land, Złotokłos 2017), a następnie ogłosiła tom Czekając na zmartwychwstanie (2020).

Należy do warszawskiej grupy literacko-muzycznej Terra Poetica, Stowarzyszenia Autorów Polskich, Stowarzyszenia Autorów Wyjść z Cienia, Klubu Poszukiwaczy Słowa w Piasecznie oraz kilku grup poetyckich na Facebooku. 

Juliusz Wątroba, W swoim czasie. Rysunki, ilustracje i projekt okładki: Marek Mosor Widget. Opracowanie graficzne: Wiesław Łysakowski. Wydawca: Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej, Bielsko-Biała 2021, s. 120.

Juliusz Wątroba ur. w 1954 roku w Rudzicy, na Śląsku Cieszyńskim. Absolwent Politechniki Łódzkiej. Poeta, prozaik, satyryk, kabareciarz... Debiut liryczny w RADARZE (1977), saty­ryczny w SZPILKACH (1977), książkowy w WYDAWNICTWIE ŚLĄSK (Chwila przemienienia – Katowice 1983.)

Opublikował 52 książki. Autor musicali, spektakli, programów kabaretowych, tekstów pieśni i piosenek, felietonów... Setki jego wierszy ukazały się w pismach literackich, kul­turalnych, satyrycznych i w edycjach zbiorowych. Laureat około stu konkursów literackich. Jego utwory byty tłumaczone na języki angielski, niemiecki, czeski, słowacki i bułgarski.

W latach 1989-2004 współpracował z Polskim Radiem, gdzie jego utwory interpretowali najwybitniejsi autorzy. Członek kabaretu TON, założyciel i autor kabaretu FANaberie...

Zagrał główną rolę w 270. odcinku popularnego serialu „Szpital”, a także, wspólnie z Sa­biną Głuch, we własnym spektaklu satyryczno-lirycznym „Pociąg pospieszny do miłości”, którego premiera odbyła się w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej w 2016 roku. Jest też główną postacią filmu dokumentalnego „Szczęśliwe miejsce, które ma poetę” w reżyserii Ewy Borysewicz.

Należy do Związku Literatów Polskich, Stowarzyszenia Autorów ZAiKS, Stowarzyszenia Autorów Polskich, Górnośląskiego Towarzystwa Literackiego, a także do zespołu redak­cyjnego Niezależnego Kwartalnika Literacko-Artystycznego POST SCRIPTUM.

Za twórczość literacką otrzymał wiele nagród i wyróżnień, m. in. odznakę Za Zasługi dla Województwa Bielskiego, nagrodę Prezydenta Bielska-Białej IKAR, odznakę Zasłużony Działacz Kultury, nagrodę Starosty Bielskiego im. Ks. Józefa Londzina, nagrodę Marszałka Województwa Śląskiego, nagrodę im. Władysława Orkana (Warszawa), medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis...

Ewa Klajman-Gomolińska, Ha!IQ. Krajobraz wyrazu. Redaktor, ilustracje i projekt okładki: Angelika Maria Gomolińska. Wydawca: System Ridero, bez miejska wydania, 2021, s. 112.

Ewa Klajman-Gomplińska, ur. 14.03.1966 roku w Olsztynie.

Pisarka, poetka, publicystka, krytyczka literacka, blogerka

(Blog Baribum www.rubinoweokno.blogspot.com).

Literacko zadebiutowała w roku 1983 na łamach „Głosu Młodych”.

Od czasów licealnych członek Korespondencyjnego Klubu Młodych Pisarzy oraz Robotniczego Stowarzyszenia Twórców Kultury.

W okresie, studiów polonistycznych współzałożycielka studenckiej grupy literackiej „Ornament”.

Autorka 14 książek (8 tomów poetyckich, 4 pozycje prozatorskie, zbiór esejów oraz wolumin tekstów krytycznoliterackich).

Współautorka wielu wydań zbiorowych (antologie i almanachy) Jej wypowiedzi krytyczne w postaci posłowia, blurbów, opinii krytycznych, recenzji, wyboru, układu i opracowań książek ukazują się regularnie w wydawnictwach zwartych i ciągłych.

Członek Związku Literatów Polskich.

Piętnasta książka autorska Ewy Klajman-Gomolińskiej „Ha! IQ. Krajobraz wyrazu” to kolejna odsłona zaskakującej natury poetyckiej, nawiązującej do struktur kompozycyjnych japońskich form poetyckich z okresu Edo, wprowadzająca w indywidualny obraz wrażliwości artystycznej i niepodległej wizji twórczej.

Roman Bolczyk, Templariusze. Zbrodnia w majestacie prawa. Redakcja: Maciej Cierniewski. Projekt okładki: Roman Bolczyk. Wydawnictwo KOS s.c., Katowice 2021, s. 368. 

Do wielkiej sklepionej sali z trudem przedzierał się szary dzień. Ciemne ściany dodatkowo poczernił dym z rozświetlających mroki pochodni. Za stołem z surowego drewna ku wchodzącym kierują wzrok zasiadający tam mężczyźni. Ich twarze są napięte i wykrzywione nienawiścią. Słuchają niskiego, udręczonego głosu wydobywającego się ze stosu brudnych, splamionych krwią łachmanów okrywających dumnego ongiś templariusza. Za nim butnie stoją strażnicy w skórzanych kurtach z nieprzeniknionym wyrazem na twarzy. Padają oskarżenia i pytania o herezję, bałwo­chwalstwo i sodomię! Są sugestywne i nacechowane niedowierzaniem. Zawierają groźbę ponowienia tortur w wypadku odpowiedzi, która nie spełniałaby ich oczekiwań.

Jest to kolejne zmaganie tego autora z fenomenem templariuszy, który z prokuratorską swadą rozprawia się z narosłymi wokół nich mitami. Wcześniejsze opracowanie zatytułowane Templariu­sze fenomenem z mroków średniowiecza w konkursie internautów uznano za Najlepszą Książkę Historyczną edycji 2013 roku w kategorii „Okiem Badacza” na Międzynarodowych Targach Książki w Warszawie. Kolejne, Templariusze. Fenomen, który przetrwał, otrzymało nagrodę internautów w kategorii „Z historią w tle” i zostało uznane za Najlepszą Książkę Na Zimę 2019 na Śląskich Targach Książki w Katowicach.

Giuseppe Staffa, Zbrodnie kościoła. Złoczyńcy ze znakiem krzyża. Redakcja i korekta: Anna Marecka. Projekt okładki: Krzysztof Kiełbasiński. Tłumaczenie: Anna Horeczy, Maciej Durkiewicz. Wydawca: Grupa Wydawnicza Foksal Sp. z o.o., Warszawa 2014, s. 544. 

W tysiącletnich dziejach Kościoła fanatyzm nieraz graniczył z bestialstwem i straszliwymi zbrodniami. Zbrodni pełne były krucjaty, podbój kolonialny Ameryki, panowanie bezbożnych papieży, działalność Świętej Inkwizycji. W tej książce  historia Kościoła idzie w parze z analizą mrocznych właściwości ludzkiej natury.

Giuseppe Staffa (1973), włoski historyk, dziennikarz i nauczyciel, znawca historii średniowiecza, uczestnik ekspedycji archeologicznych, autor również 101 storie sul Medioevo che non ti hanno mai raccontato (101 niezwykłych historii z wieków średnich).