Słowem rozkołysany ogród. Almanach XIII Poetyckich Ogrodów – Tymbark 2016. Redakcja i wstęp: Marek Jerzy Stępień. Projekt okładki: Krystyna Stępień. Wydawca: Marek Jerzy Stępień, Tymbark 2016, s. 76.

Wstęp do almanachu

Drodzy Uczestnicy XIII Poetyckich Ogrodów!

Gdy w zeszłym roku o tej porze pisałem wstęp do Almanachu XII „Poetyckich Ogrodów”, nie przewidywałem zmian dojrzewających za horyzontem zdarzeń. Wypłynęły ciemnymi chmurami tuż przed naszym ubiegłorocznym spotkaniem. Wtedy jeszcze nie wiedziałem, że będzie ono ostatnim w placówkach kulturalnych Limanowej. Dziękuję Bogu i władzom miasta za dwanaście edycji „Poetyckich Ogrodów”. Nie będę dociekał, dlaczego tak się stało, że odmówiono naszej Imprezie miejsca w miejskim kalendarzu imprez kulturalnych. Nie odpowiem też na zadane mi wówczas przez burmistrza pytanie: „co będzie mieć Limanowa z organizacji »Poetyckich Ogrodów«”? Chcę opuścić zasłonę milczenia nad rozlewającą się rzeką przemian, która nie ominęła naszego miasta. Nie będę też nazywał naszych spotkań imprezami, bo o co innego tu chodzi. Mam nadzieję, że dwanaście majowych, przeważnie słonecznych, dni, gdy szliśmy ku sobie łąkami poezji, wyrzeźbiło w pamięci uczestników kaniony pięknych chwil i radości.

Życie toczy się nadal. Jest nieprzebrane w swoim bogactwie. Są jeszcze ludzie, którym dobro kultury, sztuki, poezji leży na sercu. Zalicza się do nich niewątpliwie Pani Ewa Skrzekut – kierownik Biblioteki Publicznej Gminy Tymbark. Dzięki Jej otwartości i zaangażowaniu możemy dzisiaj spotkać się w tym pięknym miejscu, za co chcę Jej serdecznie podziękować. Nie mogę też zapomnieć o Adamie Dudku – Prezesie Banku Spółdzielczego w Limanowej – który od wielu lat wspiera nas nie tylko finansowo, ale i moralnie, dostrzegając w naszych spotkaniach dobro, wnoszone do życia kulturalnego „małych ojczyzn”. Niezawodnym naszym sprzymierzeńcem jest także Gmina Limanowa. W zorganizowanie Spotkania zaangażowało się, po dwóch latach przerwy (z powodów formalnych – na życzenie Miasta), Starostwo Powiatowe. Mam nadzieję, że jest to wstęp do szerszej współpracy.

Jaką rolę odgrywa sztuka w życiu Polaków, w tym jej najbardziej „niematerialna” dziedzina, którą stanowi poezja? Każdy z nas dostrzega pewnie brak symbiozy pomiędzy poezją a życiem gospodarczym i społecznym kraju, choć słowa są ważne także w gremiach prawniczych, finansowych i urzędniczych. Dowolne interpretacje przepisów prawa upodobniają się często do poetyckich metafor. Jest jednak subtelna, choć zdecydowana różnica pomiędzy poezją a językiem coraz bardziej „zrobotyzowanych” społeczeństw. Poezja nie jest wymierzona w podstawy bytu innych ludzi, choć może ich krytykować, a nawet wyśmiewać, natomiast język prawniczy jest językiem walki, u podstaw którego leży zamierzona materialna strata dla przeciwników toczących się procesów czy stron objętych dowolną interpretacją przepisów... Nie chcę bawić się w przewidywanie, jak długo potrwa ta dwuwładza słowa, jednak generalnie jestem dobrej myśli. Po prostu wierzę w duchową moc człowieka, jego nieuchronne moralne odradzanie się, które ogarnia ludzi, gdy zaczynają podążać „wąskimi” ścieżkami Stwórcy.

W tym roku po raz pierwszy kilka słów wstępu napisał także Marek Dudek. Nie muszę Go przedstawiać, ponieważ prawie wszyscy uczestnicy „Poetyckich Ogrodów” doskonale znają Jego „ranczo” na stokach Makowicy. Od kilku lat aktywnie włącza się do organizowania naszych spotkań i powoli, powoli staje się ich pełnoprawnym Współorganizatorem.

Słońce i zieleń są atrybutami maja. Unoszą nas w rejony odległe od twardej materialnej rzeczywistości, od codziennych zmartwień i uwikłania w walkę o przetrwanie. Niech dzisiaj będą z nami jak najdłużej. Może uda się przemierzyć jeszcze jeden szlak w gronie otwartych, radosnych ludzi, ucieszyć słowem rzucającym blask? Czy nie jest to przedsionek Nieba, odbitego w naszych oczach?

Serdecznie pozdrawiam wszystkich Uczestników XIII „Poetyckich Ogrodów”.

Marek Jerzy Stępień

Alicja Tanew, Zamienię kurtkę na miłość. Redakcja: Alicja Tanew. Wstęp: Jan Poprawa. Projekt okładki: Ewa Kozioł. Ilustracje: Stanisław Żebracki. Wydanie IV uzupełnione. Wydawca: Scena ATA. Kraków 2016, s. 96.

Alicja Tanew – poetka i kompozytorka, absolwentka UJ, radca prawny. Debiutowała w studenckim Kabarecie Piosenki „Sowizdrzał” w Krakowie. Jej „Romans na pół rosyjski” zdobył pierwszą nagrodę w Telewizyjnej Giełdzie Piosenki. W latach osiem­dziesiątych nawiązała współpracę z Radiem Kraków, jest autorką sce­nariuszy radiowych i bajek z własną muzyką. W popularnych programach telewizyjnych „Spotkania z balladą”, a także w „Piwnicy pod Baranami” śpiewano jej piosenki. Stworzyła spektakle poetycko-muzyczne dla telewizji: „Całe nieba słów” – 1985, „Marzenia całkiem zwyczajne” – 1991 oraz „Czas uderza” – 1992.

Poezja Alicji Tanew ukazywała się czasopismach takich jak „Życie Literackie”, „Akant”, „Radostowa”, „Dworzanin”, „Forum myśli wolnej”, „Okolica poetów”, a także w wie­lu antologiach poetyckich. W 1994 roku wydała tomik poezji „Zamienię kurtkę na miłość”, w 2007 „Zbie­ranie przecinków”, w 2011 „Krople z innego snu”, „Szkice na wietrze” w 2014, a w 2008 bajki muzyczne „Noc w mrowisku, czyli leśna przy­goda Honoraty” oraz „Zaczarowany fortepian”, które miały swoją premie­rę teatralną w 2010. Pierwsza płyta Alicji Tanew „.. .i tak to było!” wyda­na w 1999 r., kolejna autorska płyta „Moment” ukazała się w 2011 roku, została objęta patronatem honorowym Prezydenta Miasta Krakowa Jacka Majchrowskiego; muzyczna pre­miera płyty miała miejsce w Teatrze Ludowym na Scenie Pod Ratuszem 12 grudnia 2012 roku.

W 2011 roku zdobyła I nagrodę w Ogólnopolskim X Konkursie Po­etyckim im. Emila Zegadłowicza. W styczniu 2015 roku została od­znaczona Srebrnym Medalem Towa­rzystwa im. Hipolita Cegielskiego w Poznaniu „LABOR OMNIA VINCIT” za Krzewienie Idei Pracy Orga­nicznej. W Teatrze Ludowym „Scena pod Ratuszem” w maju 2015 r. obchodzono uroczyście Jubileusz 50-lecia jej działalności artystycznej. Na scenie została uhonorowana od­znaką „Honoris Gratia”, otrzymaną od Prezydenta Miasta Krakowa Jacka Majchrowskiego, a także otrzymała „NAGRODĘ PRACY ORGANICZ­NEJ im. MARII KONOPNICKIEJ”, przyznaną przez Kapitułę Nagrody za zasługi dla kultury polskiej, która jest nagrodą o zasięgu międzynarodowym, ponadto została obdarowana „Galicjowym Słowikiem” od krakowskie­go zespołu muzycznego Lidii Jazgar „Galicja”. Kolejna nagroda, przyzna­na w czerwcu 2015 roku, to NAGRO­DA imienia KLEMENSA JANICKIEGO „IANICIUS” za oryginalną twórczość literacką i artystyczną. Jest finalistką Ogólnopolskiego Przeglądu Piosenki Autorskiej „OPPA” 2000, 2005 i „OPPA” 2013 z wyróżnieniem honorowym oraz OPPA 2015.

Jest członkiem Związku Literatów Polskich, Związku Polskich Autorów i Kompozytorów ZAKR, Stowarzy­szenia Twórczego Artystyczno-Literackiego STAL, Stowarzyszenia Teatrów Nieinstytucjonalnych SteN oraz Stowarzyszenia Poetów Świata „Poetas Del Mundo”. Śpiewa piosen­ki do których sama pisze teksty i muzykę, koncertuje na różnych scenach z recitalami poetycko-muzycznymi, także charytatywnie na rzecz róż­nych stowarzyszeń i fundacji. Pro­wadzi w Krakowie własną piwnicę artystyczną „Scena ATA” z bogatym repertuarem poetycko-muzycznym i teatralnym oraz wystawami malar­stwa i fotografii, promując aktorów, piosenkarzy, poetów, tworząc także własne spektakle i bajki muzyczne, czym zaznaczyła na stałe swoje miej­sce na mapie artystycznej Krakowa.

Adres strony internetowej:

www.tanew.info.pl e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Irena Kaczmarczyk, Kanonicza 14. Opracowanie redakcyjne i korekta: Irena Kaczmarczyk. Obrazy: Renata Kulig-Radziszewska. Postscriptum: Ewa Preisner. Fotografia Autorki: Andrzej Makuch. Wydawca: Krakowski Oddział Związku Literatów Polskich, Kraków 2016, s. 96.

Postscriptum

Kraków.

Obudził się mój Kraków.

Śpiący tuż pod powiekami, drzemiący w każdym zakamarku pamięci.

Kolebka, dom - utracony, a jednak zawsze we mnie obecny. Na zawsze

we mnie zatrzymany.

Te wiersze obudziły we mnie tyle wspomnień. Zlatują teraz do mnie jak gołębie.

Bliscy nieobecni, miłość i rozpacz, oczarowania i zachwyty, wytrawne smaki

zdrady i porażek.

Życie.

Życie w Krakowie.

Czarującym i zaczarowanym mieście poetów i malarzy, Mieście sztuki.

Mieście pięknych ludzi o pięknych sercach i szalonych głowach. Jakże

pośpiesznie i radośnie wyjeżdżałam stąd w świat, spragniona kolorów, przygód

i wrażeń.

l z jak wielką powracałam czułością i ulgą, by zaczerpnąć tchu. Domu.

l choć dziś odwiedzam go w przelocie, wmieszana w różnorodny tłum Wieży

Babel, to nocami latam sobie niespiesznie nad Gołębią, Smoleńsk, placem

Na Groblach, Królewską uśmiechając się na widok miłości w dojrzałym płaszczu.

Tu mam odwagę fruwać i marzyć - jestem przecież u siebie.

Jestem w domu.

Dziękuję za te delikatne i czułe krakowskie okruszki - szkiełka, w których

przeglądam się jak w lustrze przemierzając niegdysiejsze, zagubione,

potracone sukienki.

 Ewa Preisner

Grzegorz Skórka, Mówi do mnie świat. Redakcja i posłowie: Magdalena Węgrzynowicz-Plichta. Opracowanie graficzne: Joanna Plichta. Wydawnictwo SIGNO, Kraków 2015, s. 88.

Tom poetycki Mówi do mnie świat Grzegorza Skórki jest pierwszym pełnym zbiorem wierszy Autora, choć debiu­tem literackim nie jest. Jak większość współczesnych poetów, swoją twórczość traktuje jako pasję i nie wiąże z karierą zawodową. Ten świadomy wybór nie pozwala czę­sto na codzienną systematyczną pracę na tekstem, ale też nie skazuje na przypadkowe „romansowanie z poezją”. Literackie nastawienie na obserwację otaczającej rzeczy­wistości pozwala wychwycić nawet „podskórnie” wszelkie sygnały, które później we właściwym sobie momencie staną się kanwą lirycznego wyznania, zwrotką lub refrenem pio­senki. Ma to oczywiście dobre strony – Grzegorz Skórka nie ulega presji najmodniejszych kierunków, nie musi śledzić światowych trendów, żeby być poczytnym, nie kreuje świa­tów, które są mu obce i nie zabija własnej wrażliwości na słowo i los człowieka, by nie być ckliwym i sentymentalnym. Na przekór lansowanym w mediach wzorcom postmoder­nistycznej poezji, Nowej Fali i Stylu Różewiczowskiego oraz wbrew okazjonalnej presji otoczenia, od młodości pozo­staje wierny ulubionym motywom i sposobom kompozycji, które przez to czynią Jego lirykę autentyczną i oryginalną, l wbrew panującej powszechnie opinii, że poeta jest za bardzo skupiony na przeżywaniu swojego „wnętrza”, odważnie broni tych wszystkich wartości, które nadają życiu sens, choć dla niektórych są staromodne i niewygodne. W dzisiejszym skomputeryzowanym świecie, w którym komunikacja między ludźmi z jednej strony osiąga tech­niczne apogeum, z drugiej następuje coraz większa izolacja społeczna i zerwanie więzi wielopokoleniowej, liryka oso­bista Grzegorza Skórki staje się manifestem przeciw dehu­manizacji życia. (...)

Ze wstępu Magdaleny Węgrzynowicz-Plichty

Grupa Każdy, Ewokacja. Redakcja i wstęp: Aneta Kielan-Pietrzyk. Posłowie: Magdalena Węgrzynowicz-Plichta. Projekt okładki oraz rysunek: Wojtek Kowalczyk. Wydawca: Grupa Każdy, Kraków 2015, s. 148.

Tytuł almanachu Ewokacja – poprzez brzmienie kojarzy się z Inwokacją Mickiewicza, a więc nawiązuje do klasyki. Oznacza natomiast wspomnienie przeszłości, powiązanie przeszłości ż teraźniejszością, co dla członków Grupy Każdy jest przede wszystkim wspomnieniem i przywołaniem postaci zmarłych opiekunów. W almanachu prezentujemy twórczość sześćdziesięciu jeden poetów. Utwory są więc bardzo zróżnicowane pod względem charakteru, stylu i interpunkcji. Są poeci piszący od wielu lat, są poeci, dla których poezja jest hobby i twórcy, których życie i praca ściśle wiążą się z literaturą: nauczyciele, animatorzy kultury, wydawcy. Jest wielu młodych obiecujących poetów, którzy dopiero zaczynają swoją życiową przygodę z poezją. Wszystkich łączy jedno: miłość do poezji i chęć osobistego rozwoju w tym kierunku.

Ze wstępu Anety Kielan-Pietrzyk

Przez wiele lat społecznie grupie przewodził redaktor i poeta Ryszard Rodzik, który we wstępie do almanachu Każdy rodzi się poetą. Na Jubileusz w czerwcu 2004 podkreślił, że w spotkaniu inicjacyjnym, które odbyło się 17 stycznia 1995 o godz. 17.00 w Podgórskim Domu Kultury, wzięło udział dwunastu poetów, Apostołów Poezji, słuchaczy Jego autorskiej audycji pt. Każdy rodzi się poetą w krakowskim radio Alfa. Wśród nich – aktywnie uczestnicząc do dziś – Marzena Dąbrowa Szatko. Zaproponowana przez Zygmunta Lizaka nazwa grupy Każdy rodzi się poetą przyjęła się natychmiast, gdyż w opinii uczestników najtrafniej oddawała otwarty charakter dla wszystkich piszących poezję. Jak podkreślił lider grupy Ryszard Rodzik w pierwszym dziesięcioleciu w spotkaniach Grupy Każdy uczestniczyło około 2000 osób w różnym wieku, o różnorodnym wykształceniu i odmiennych poglądach. Na pytanie, co łączyło te wszystkie osoby, odpowiedział: Przede wszystkim POEZJA! I tak już pozostanie. Tytuł wstępu Nieustanne trwanie z perspektywy jubileuszu dwudziestu lat jest bardzo znaczący. Choć Redaktor zauważył, że skład osobowy grupy zmienia się nieustannie, ciągle dochodzą nowi uczestnicy spotkań, inni znikają, gdzieś przepadają, to dzięki kolejnym społecznym liderom: Anna Kajtochowa (poetka, prozaik, dziennikarz), Magdalena Węgrzynowicz-Plichta (poetka, redaktor, wydawca) i obecnie Aneta Kielan-Pietrzyk (poetka) zachowała ciągłość i dzięki formule otwartych warsztatów przyczyniła się do zaistnienia w środowisku literackim licznej grupy nieznanych wcześniej poetów, którzy po opublikowaniu wystarczającej liczby książek uzyskali status zawodowych literatów (...)

Z posłowia Magdaleny Węgrzynowicz-Plichty

Barbara Tylman, Cień niepewności. Redakcja, posłowie i projekt okładki: Andrzej Dębkowski. Zdjęcie na I stronie okładki: Agnieszka Chałupka. Zdjęcie Autorki na IV stronie okładki: Bogumił Tylman. Wydawnictwo Autorskie Andrzej Dębkowski, Zelów 2016, s. 52.

(...) Wiersze Barbary Tylman na tle współczesnej poezji zawieszone są gdzieś między dużą powagą podejścia do tematów a radością obcowania ze światem zastanym. Poetka nie narzeka i jednoczenie nie kontestuje. W sposób prosty i zrozumiały stara się, by czytelnik odnalazł w tych wierszach cząstkę tego świata, który jest mu bliski, a być może i cząstkę siebie. Dlatego wiersze zawarte w tej książce przyciągają uwagę czytających, a momentami stają się nawet intrygujące. Te wszystkie fascynacje, którymi otoczyła się poetka wydają się przynosić jej niesłychaną radość. Opowiadają o naturze jej pisania. Dlatego Tylman wie, że współczesne życie jest trudne i łatwo jest wpaść w otchłań nieprzystosowania. Ciągłe gonitwy za dobrem doczesnym przyćmiewają gdzieś te wartości, które kiedyś były wyznacznikiem ludzkiego działania i postępowania. Dzisiaj z tych wartości nie pozostało wiele, a to, co w jakiś niesłychany sposób przetrwało, to tylko resztki człowieczeństwa, które trzeba ratować, by nie zatracić najważniejszego... (...) 

Andrzej Dębkowski