Anna Czerwińska-Rydel, Gen i już! Opowieść o Stefanie Banachu. Okładka i ilustracje: Marcin Minor. Konsultacja merytoryczna: prof. dr hab. Jarosław Górnicki, prof. dr hab. Michał Horodecki, Emilia Jakimowicz. Wydawnictwo Literatura, Łódź 2020, s. 104.

Zasługi Stefana Banacha dla nauki są porównywalne z zasługami Marii Skłodowskiej-Curie czy Mikołaja Kopernika, a jednak nie jest on powszechnie znany. Banach tworzył matematykę, o jakiej wcześniej nie słyszano. Rewolucję, której był jednym z ojców, można porównać do powstania teorii względności Einsteina. Wiemy, co zawdzięczamy teorii Kopernika, jaki wkład w naukę ma Maria Skłodowska-Curie. A kto z nas wie, co zawdzięczamy Banachowi? Sam Stefan Banach zdziwiłby się, gdyby mu powiedziano, że po nie więcej niż pół wieku używa się rezultatów jego teorii do komputerowego modelowania niemal we wszystkich gałęziach gospodarki: przy wznoszeniu budynków, produkcji sa­mochodów, w logistyce i na wielu innych obszarach.

Anna Czerwińska-Rydel – muzyk, pedagog, autorka licz­nych biografii skierowanych do dzieci i młodzieży, m.in.: W podróży ze skrzypcami - opowieść o Henryku Wieniawskim, W poszukiwaniu światła – opowieść o Mani Skłodowskiej-Curie, Moja babcia kocha Chopina. Laureatka nagród i wyróżnień w konkursach literackich, m.in.: Książka Roku IBBY, Bologna Ragazzi Award, Świat Przyjazny Dziecku. Przez wiele lat współpracowała z radiem, tworząc słuchowiska dla dzieci. Zapalona czytelniczka, miłośniczka książek i zwierząt.

Alicja Tanew, Późniejsza dziewczyna. Redakcja: Alicja Tanew. Korekta: Marzena Dąbrowa-Szatko. Koncepcja układu: Jacek Sidor. Na okładce zdjęcie autorki: Leszek Mardosz. Wydawca: Scena ATA, Kraków 2020, s. 168.

Alicja Tanew, poetka i kompozytorka. Debiutowała w Studenckim Kabarecie Piosenki Sowizdrzał w Krakowie. Jej Romans na pół rosyjski zdobył pierwszy nagrodę w Telewizyjnej Giełdzie Piosenki w 1972 roku. W latach osiemdziesiątych nawiązała stałą współpracę z Radiem Kraków, tworząc scenariusze słuchowisk i bajek z własną muzyka. Jest autorką Misterium Bożonarodzeniowego przedstawionego w Filharmonii Krakowskiej w 1997 roku.

W „Piwnicy pod Baranami”, a także w telewizyjnych „Spotkaniach z balladą” i innych programach śpiewano jej piosenki. Stworzyła spektakle poetycko–muzyczne dla telewizji: „Całe nieba słów” – 1985, „Marzenia całkiem zwyczajne” – 1991.

Debiut poetycki w „Życiu Literackim” oraz publikacje w wielu Antologiach i Almanachach „Krakowskich Nocy Poetów”, „Litera”, „Oceanus SARMATICUS” i „JUZHNOJE SIJANIJE” w przekładzie rosyjskim oraz czasopismach poetyckich takich, jak: Akant, Radostowa, Okolica poetów, ISKRA, Forum Myśli Wolnej, Gazeta Kulturalna, Literat Krakowski i Liry Dram.

W 1994 roku wydała tomik poezji Zamienię kurtkę na miłość, w 2007 Zbieranie przecinków, w 2011 Krople z innego snu, w 2014 Szkice na wietrze. Autorka bajek muzycznych Lisia Królewna, Noc w mrowisku, czyli leśna przygoda Honoraty, Zaczarowany fortepian.

Należy do Związku Literatów Polskich, Związku Polskich Autorów i Kompozytorów ZAKR, Stowarzyszenia Twórczego Artystyczno-Literackiego STAL oraz Stowarzyszenia Teatrów Nieinstytucjonalnych SteN. W 2011 roku zdobyła I nagrodę w Ogólnopolskim X Konkursie Poetyckim im. Emila Zegadłowicza. Śpiewa piosenkę autorska na różnych scenach. Jest finalistka Ogólnopolskiego Przeglądu Piosenki Autorskiej „OPPA” w latach 2000-2015.

W roku 1999 została wydana pierwsza autorska płyta „...i tak to było!” w 2011 „Moment” objęta patronatem honorowym Prezydenta Miasta Krakowa Jacka Majchrowskiego, a w 2020 „Przebudź mnie” pod patronatem ZAiKS.

W styczniu 2015 roku została odznaczona Srebrnym Medalem Towarzystwa im. Hipolita Cegielskiego w Poznaniu „LABOR OMNIA YINCIT” za Krzewienie Idei Pracy Organicznej. W maju 2015 roku z okazji jubileuszu 50-lecia działalności artystycznej została uhonorowana odznaka „Honoris Gratia” otrzymaną od Prezydenta Miasta Krakowa Jacka Majchrowskiego. Uhonorowana także „NAGRODĄ PRACY ORGANICZNEJ im, MARII KONOPNICKIEJ” za zasługi dla kultury polskiej i NAGRODĄ im. KLEMENSA JANICKIEGO „IANICIUS” za oryginalną twórczość literacką i artystyczną, a także Nagrodą Ekspresjonistyczną im. Tadeusza Micińskiego „Feniks 2017”. W 2017 roku „ZŁOTA ODZNAKA PROMETEUSZA” została przyznana Alicji Tanew przez Kapitułę Fundacji Prometeusz Pro Publico Bono za bajki muzyczne. W 2018 roku otrzymała Nagrodę Artystyczną im. Marianny Bocian GNOMA od Fundacji ERANOS podczas II Lądeckiej Nocy Poetów, a także odebrała medal „POLONIA MENOR” w podziękowaniu za znakomitą działalność artystyczną oraz wkład w budowanie potencjału kulturalnego Krakowa i Małopolski.

Alicja Tanew prowadzi w Krakowie własną piwnicę artystyczną „Scena ATA” z bogatym repertuarem poetycko-muzycznym i teatralnym oraz wystawami polskiej fotografii i malarstwa współczesnego, promując poetów, aktorów i artystów, tworząc także własne spektakle i bajki muzyczne, czym zaznaczyła na stałe swoje miejsce na mapie artystycznej Krakowa. To tutaj od kilku lat odbywają się też Krakowskie Noce Teatrów, Noce Poezji oraz Letnie Festiwale Teatrów Nieinstytucjonalnych STeN www.tanew.info.pl , alicja(o)tanew.info.pl.

Seymur Baycan, Gugark. Przełożyła: Julia Krajcarz. Redakcja: Jerzy Z. Szeja. Korekta: Ilona Siwak. Okładka: Jakub Kamiński. Redaktor prowadzący: Laurynas Vaičiȗnas. Wy-dawca: Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka Jeziorańskiego, Wrocław-Wojnowice 2020, s. 408.

Gugark to ironiczna i dowcipna powieść na krańcowo nieśmieszny temat czystek etnicznych i konfliktu zbrojnego; historia dorasta­nia, dojrzewania oraz miłości młodych Ormianki i Azera. Seymur Baycan napisał powieść o niszczącym wpływie wojny, o pokoleniu, które już nigdy nie wyjdzie z jej cienia, o ludziach niewierzących w uzdrowicielską siłę miłości.

Książka ukazuje sytuację wojenną między Azerbejdżanem a Armenią. Obecna sytuacja geopolityczna w ww. regionie sprawia, że książka nie traci na swej aktualności.

Wiece gromadzące tłumy w dwóch stolicach, w Erywaniu i Baku, w żaden sposób nie mogły wpłynąć na Ormian i Azerów mieszka­jących w Karabachu. Ludzie, w zamian za przetwory, wódkę, je­dzenie, brali od rosyjskich żołnierzy mundury. Mężczyznom podobało się chodzić w strojach wojskowych. Niewielu przychodziło na myśl, że potyczki, które zaczęły się od strzelb myśliwskich, zmienią się w prawdziwą wojnę z karabinami maszynowymi, artylerią dalekiego zasięgu, działami, czołgami i śmigłowcami bojowymi. Ludzie jakby myśleli: chodźmy, postrzelamy do siebie ze strzelb myśliwskich, a jutro będziemy dalej spokojnie razem żyć.

(fragment książki)

Seymur Baycan (ur. w 1976 roku w Baku) jest azerbejdżańskim pisarzem i publicystą. Autor kilku powieści, zbiorów opowiadań, esejów i felietonów. Jego opowiadania oraz niektóre powieści zostały przetłumaczone na język rosyjski, gruziński, armeński, ukraiński i kazachski. Był wielokrotnie nagradzany w swoim kraju wyróżnieniami literackimi i dziennikarskimi. Za najważniejsze jego utwory uchodzą powieści Gugark i 18,6 cm.

Julia Krajcarz z wykształcenia jest orientalistką. Naukowo interesuje się Azerbejdżanem, Turcją i polskimi Tatarami.

Dominik Ćwik, Cierpliwość niespokojna. Wydawca: WBX Studio Graficzne, Drukarnia Wydawnictwo, Rzeszów 2020, s. 56.

Dominik Ćwik – poeta, laureat wielu ogólnopolskich i regionalnych konkursów poetyckich. Jego wiersze były publikowane w prasie ogólnopolskiej, regionalnej, polonijnej i wydawnictwach książkowych.

Były wiceprzewodniczący Klubu Literackiego przy Związku Literatów Polskich w Rzeszowie. Należy do Regionalnego Stowarzyszenia Twórców Kultury w Rzeszowie. Współpracował z Rewią Dziecięcą „Estrada Uszatka” w Rzeszowie. Współredagował kwartalnik społeczno-kulturalny „Pobitno – Nasza Mała Ojczyzna”.

Jest autorem zbiorów poetyckich: Do Drogi Mlecznej (1994), Zaginione pióro (1996) i Dialog (2000).

Anita Pawlak, Symfonia duszy. Redakcja, wybór wierszy i posłowie: Kazimierz Burnat. Projekt okładki: Monika Michalica. Wydawca: Dolnośląski Oddział ZLP we Wrocławiu, Wrocław 2020, s. 76.

ks. Józef Tischner, Nadzieja mimo wszystko. Wybór i opracowanie: Wojciech Bonowicz. Projekt okładki: Adam Gutkowski. Redaktor Prowadzący: Kinga Janas. Opieka redakcyjna: Katarzyna Węglarczyk. Wybór zdjęć: Kinga Janas. Korekta: Barbra Gąsiorowska, Katarzyna Węglarczyk. Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Karków 2020, s. 252.

Nieznane teksty ks. Józefa Tischner, które pokazują, że świat może być lepszy, niż myślisz.

Świat jest trudny, mamy za sobą bolesną historię, a przed sobą niepewną przyszłość. Tym, co nas może przeprowadzić między jednym a drugim, jest nadzieja, która pomaga nam dokonywać właściwych wyborów. Na­dzieja, zaufanie, przekonanie, że dobro też bywa silne, wiara, że wolność jest możliwa i że nie zależy tylko od innych, ale od nas samych.

Ludzie biegają za rozmaitymi nadziejami. Jak sprawić, zęby umieli odróżnić nadzieję rzetelną od tej, która jest tylko iluzją i prowadzi ich ku klęsce? Jaką rolę w kształtowaniu naszej nadziei odgrywa religia? Czy dziś sprzyja ona nadziei rzetelnej, czy wspiera iluzje? I co zrobić, aby ludzie w imię rozbież­nych nadziei nie toczyli ze sobą wojen na słowa?

Nadzieja nie jest po prostu optymizmem. Jest raczej wiarą – że człowiek bę­dzie umiał rozwiązywać spory, które sam tworzy, że wyjdzie z nich mądrzej­szy, że w ostateczności nawet jego gniew okaże się twórczy. Na czym opiera się ta wiara? U Tischnera ma ona fundament w religii – ale też w przekonaniu o dobrej woli, która mieszka w każdym człowieku. Nie jest nadzieją wma­wianie sobie, że „wszystko będzie dobrze”. Nadzieja nie jest naiwnością, wie, że nic na tym świecie nie przychodzi bez wysiłku. Patrzy ona na przykład tych, którzy wcześniej mieli nadzieję i którzy według niej żyli. Z nadziei wyrastała ich zdolność do poświęceń, do wyrzeczenia się siebie, do heroizmu.

To nadzieje – rzetelne nadzieje – budują trwałą wspólnotę, nie lęki ani mile dla ucha zaklęcia. I o tym wiośnie między innymi opowiada ta książka.

Wojciech Bonowicz, posłowie

Ks. Józef Tischner (1931-2000) – ksiądz, filozof, publicysta. Profesor Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, współzałożyciel wiedeńskiego Instytutu Nauk o Człowieku. Kawaler Orderu Orła Białego.