Joanna Vorbrodt, W szaleństwie realizmu. Redaktor prowadzący: Szymon Gumienik. Redaktor techniczny: Mirosław Głodkowski. Korekta: Zespół. Projekt okładki: Joanna Vordbrodt. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2022, s. 34.

JOANNA M. VORBRODT

Poetka, autorka tekstów piosenek, kompozytorka, śpiewa, gra na thereminie i na perkusjonaliach.

W 2002 roku interpretacje jej wierszy zostały nagrane przez aktora Krzysztofa Kołbasiuka.

Publikowała między innymi w pismach takich jak: „Nowy Napis”, „Akcent”, „Migotania i Przejaśnienia”, „Portret”, „Magazyn Ma­teriałów Literackich CEGŁA”, „Zeszyty Poetyckie”, „Kwartalnik Literacko-Artystyczny SZAFA”, „Helikopter”, „Poezja Dzisiaj”, „Gazeta Kulturalna”.

W latach 2017-2020 jej wiersze ukazywały się w Antologiach Warszawskiej Jesieni Poezji.

Trzykrotna stypendystka ZAiKS.

Wydała trzy płyty: „Nie ma przypadków” (2013), „Punkty zwrotne” (2018, płyta z debiutanckim tomikiem wierszy o tym samym tytule) i „Korytarze” (2022).

Poeta pamięta. 50. Antologia Warszawskiej Jesieni Poezji. Redakcja: Jerzy Jankowski, Zbigniew Milewski, Grzegorz Trochimczuk. Współpraca: Aldona Borowicz, Marek Wawrzkiewicz. Wstęp: Marek Wawrzkiewicz. Projekt okładki: Grzegorz Trochimczuk z wykorzystaniem grafiki: Adam Mickiewicz według dagerotypu paryskiego z 1842 roku i Andrey’a Denyer’a z 1859 roku. Wydawca: Związek Literatów Polskich, Warszawa 2022, s. 108.

Jerzy Giedryc, Stefan Kisielewski, Listy 1946-1991. Redakcja: Paweł Kądziela. Wstęp: Adam Michnik. Opracowanie i przypisy: Łukasz Garbal. Posłownie: Rafał Habielski. Opracowanie graficzne: Jan Bokiewicz. Korekta: Cezary Gawryś. Recenzent: prof. Andrzej Friszke. Wydawca: Biblioteka „Więzi”, tom 368, seria: Archiwum Kultury, nr 22, Warszawa 2020, s. 390.

Maria Szyszkowska, Poza kratami poprawności. Opracowanie redakcyjne: Andrzej Ziemski. Opracowanie graficzne, projekt okładki: Iwona Polańska. Zdjęcie na okładce, rysunki: Jan Stępień. Korekta: Grzegorz Bogucki. Wydawnictwo „Kto jest Kim”, Warszawa 2022, s. 114 + 10 nlb.

Profesor zwyczajny Maria Szyszkowska jest rektorem „Pedagogium” Wyższej Szkoły Nauk Społecznych w Warszawie. Zostało wydanych ponad 40 jej książek z zakresu filozofii prawa, filozofii polityki, etyki, dziejów filozofii oraz powołanych przez nią dziedzin: filozofii farmacji oraz filozofii codzienności.

Wykładała filozofię na Uniwersytecie w Wiedniu.

Maria Szyszkowska wniosła istotne treści do nauki jaką jest higiena psychiczna współdziałając z profesorem Kazimierzem Dąbrowskim.

Udzielała porad psychoterapeutycznych m.in. w Laboratorium Higieny Psychicznej utworzonym z inicjatywy Jerzego Grotowskiego.

Była senatorem RP, wcześniej sędzią Trybunału Stanu RP.

W 2005 roku została nominowana do Pokojowej Nagrody Nobla.

Sławoj Kopka, Zelów. Zdarzyło się. Redaktor prowadzący: Teresa Łozowska. Redakcja: Monika Ulatowska. Projekt okładki: Ania Skurska. Wydawca: KSIĘŻY MŁYN Dom Wydawniczy Michał Koliński, Łódź 2022, s. 208.

Zelów – choć to niewielkie, wydawałoby się prowincjonalne miasteczko – potrafi budzić emocje. Ważne dla miasta i jego mieszkańców wydarzenia zainspirowały autora do od­krywania przeszłości tego wyjątkowego miejsca, do poznawania jego historii, skompli­kowanych losów społeczności czy tragicznych wydarzeń sprzed lat.

Wielokulturowość i wielowyznaniowość, tworzące obraz najpierw wsi, później osady, a w końcu miasteczka, należą już do przeszłości. Tę odległą historię Sławoj Kopka przy­wołał w opowieści o zelowskich Czechach, którzy do dziś stanowią największą w środ­kowej Polsce mniejszość czeską. Autor wspomina też rok 1957, kiedy Zelów zyskał prawa miejskie. W wydarzeniu tym niemałą rolę odegrała delegacja miejscowych notabli u ówczesnego premiera Józefa Cyrankiewicza. Rok 1957 zapadł w pamięci wszystkich zelowian. To wtedy doszło do spektakularnego procesu uznanego za „pierwszą [...] aferę gospodarczą w państwie ludowym”. Na ławę oskarżonych trafiło wówczas z za­rzutami malwersacji kierownictwo największego lokalnego zakładu. Wkrótce całą spo­łecznością wstrząsnęło inne tragiczne zdarzenie. Bezbronni uczniowie nie byli w stanie obronić się przed okrutnymi ciosami miotającego się w szale kierownika szkoły.

Powrót po latach do tamtych czasów nie jest łatwy. Nasza pamięć zawodzi, a o złych sprawach i ludziach nie chcemy sobie przypominać. Zelów nadal trwa, mieszkańcy zma­gają się z codziennością, ale i z nadzieją patrzą w przyszłość. Bo czy inny scenariusz jest możliwy?

Sławoj Kopka – zelowianin obecnie mieszkający w Warszawie, doceniający urok rodzinnego mia­steczka. Zafascynowany jego przeszłością i wielokulturowością ukształtowaną przez Czechów, Żydów, Niemców i Polaków. Od lat zainteresowany sprawami miasta. Za osobisty sukces uważa na­danie jednej z ulic imienia pierwszego rodowitego zelowianina, bohatera wojny polsko-bolszewic­kiej, pierwszego po II wojnie światowej wójta i odważnego strażaka. Autor książek: Wszyscy się nas boją; Szare miasto; Wizytownik zelowski; Żołnierze komendanta. Chłopcy malowani z Zelowa; Pierwsi zelowscy licealiści. Ponadto 10 dni, które wstrząsnęły Rakowiecką i Trzeba było spalić ich w tej chałupie.

Izabela Fietkiewicz-Paszek, Koniec srebrnej nitki. Obrazy: Jarek Wójcik. Projekt typograficzny i opracowanie graficzne: Maria Kuczera. Redakcja i konsultacja literacka: Patrycja Jarosz, Janusz Taranienko. Korekta: Roman Rojewski. Zaułek Wydawniczy Pomyłka, Tanowo 2022, s. 68.

Niespotykana forma, sonet – quasi rozmowa z umarłymi, pośmiertny dialog, uchwycone najcenniejsze chwile z ich historii, nieraz tragicznych, wręcz portrety psychologiczne z celną diagnozą! I jak to się czyta, szczególnie na głos! I jaki jest pogłos, jak się zmieniają obrazy!

Jarosław Trześniewski-Kwiecień