Michał Witkowski, Wiara. Autobiografia 1975-1990. Tom I. Fotografie w książce i na okładce: archiwum prywatne autora. Redaktorka inicjująca: Bogna Rosińska. Redaktorka prowadząca: Dominika Ziemba. Opieka promocyjna: Bogna Piechocka. Redakcja: Ida Świerkocka. Korekta: Małgorzata Kuśnierz, Magdalena Wołoszyn-Cępa. Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 2023, s. 478.

Po koronki na suknię ślubną moja mama z babcią pojechały do Enerde. W Polsce nigdzie nie można było ich dostać.

– I gdzie teraz jest ta suknia, mamo?

– No przecież ty polazłeś w niej kiedyś na imprezę do jakiegoś klubu gejowskiego i tyle ją widziałam...

– No może po prostu nie dało się jej już doprać...

* * *

W tych koronkach z NRD i sukni ślubnej, która miała dwa wciele­nia, zawiera się kwintesencja tej autobiografii. To historia pełna gratów, które już nie istnieją. Zapachy, dźwięki i obrazy tworzące świat dziecka dorastającego w czasach PRL-u odsyłają nas wprost do Michasia, który wierzył w czary, w Roga i we wszystko, w co się dało. Centrum jego świata stanowił wielki Baobab, rosnący na podwórzu, a systematycznie podpalane baraki Cyganów były jego granicą. To tam powoli budowało się literackie imaginarium pisarza.

Kres tego świata wyznaczyła brutalna inicjacja seksualna w 1990 roku.

Sentymentalna podróż do dzieciństwa Michała Witkowskiego odpowiada na pytanie: jak rodził się pisarz?

Nareszcie mogę mówić własnym językiem, w swoim własnym imieniu, o tym, co mnie najbardziej interesuje, stosując pierwszą osobę liczby pojedynczej, najbardziej egzystencjalny i bezpośredni sposób komento­wania tej najdziwniejszej przygody, która nam się wydarzyła, a którą nazywamy potocznie życiem. Ta ulga i radość uskrzydlają każde zdanie Autobiografii, która jest jednym z tych tekstów, co to „same się piszą”, bo już siedziały we mnie od dawna, gotowe do przyjścia na świat.