Podsumowanie XXV Edycji Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego

„O ludzką twarz człowieka”

PROTOKÓŁ POSIEDZENIA JURY

24 czerwca 2022 roku w Sławkowie odbyło się spotkanie jury XXV Edycji Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego „O ludzką twarz człowieka”.

Na tegoroczną, jubileuszową edycję nadeszło 196 zestawów wierszy, z czego 6 zestawów zostało zdyskwalifikowanych z powodów regulaminowych (wiersze były podpisane imieniem i nazwiskiem, niektóre nawet z podanym adresem albo zostały nadesłane tylko w jednym egzemplarzu lub z niewłaściwą ilością wierszy). 

Jury w składzie: Szymon Babuchowski (Katowice), poeta – przewodniczący jury; ks. Wacław Buryła (Krośnice) – poeta, główny organizator konkursu; Rafał Jaworski (Tychy), poeta – po kilkugodzinnej debacie postanowiło przyznać następujące nagrody i wyróżnienia:

NAGRODY GŁÓWNE:

I NAGRODA: ANNA PILISZEWSKA, Wieliczka – godło „INTER VIVOS” – wiersze: „Listy do ludożerców”, „Rysunek”. „Bożnica”, „Arachnofobia”.

II NAGRODA: BOGDAN NOWICKI, Świętochłowice – godło „KIER” – wiersze: „Popiół I, II, III, IV”.

III NAGRODA – EX AEQUO:

JERZY FRYCKOWSKI, Dębnica Kaszubska – godło KALORIA” – wiersze: „Nóż”, „Mojemu psu na dobranoc”, „* * * Pokazano nam pociąg”, „* * * Umiera kolejna choinka”,

PIOTR ZEMANEK,  Bielsko-Biała – godło „POŻOGA” – cykl „Ukraińska Golgota” – wiersze: „Rosyjska ruletka”, „Homo sovieticus”, „Mój syn nigdy by tego nie zrobił”, „List ukraińskiego poety do świata”.

WYRÓŻNIENIA GŁÓWNE – EX AEQUO:

RAFAŁ BARON, Gdańsk – godło „NIESPODZIEWANIE ZIMNY MAJ” – wiersze: „Przeistoczenia”, „Azowstal Reality Show”, „Na zachodzie bez zmian”, „Lęki i niepokoje obywatela Europy Wschodniej”,

MAGDALENA CYBULSKA, Łódź – godło „PUSTUŁKA” – wiersze: „Cuda”, „Kapliczkowo – rzeźby”, „Droga Krzyżowa”, „* * * Furtka do ogrodu”,

ZDZISŁAW DRZEWIECKI, Biały Bór – godło „CYRKONIA” – wiersze: „walizka”, „wtedy”,

ALINA BARBARA NOWAK, Prudnik – godła „ALA” – wiersze: „List do Pascala”, „Do Jeleny Osipowej”,

JAN SABINIARZ, Chojnice – godło „W KORZENIACH DĘBU” – wiersze: „Gałązko wiosny”, „Wędrowcy światła”,

LESZEK WÓJCIK, Lubaczów – godło „GERONIMO” – wiersze: „Upadek Rzymu”, „Ciekawość”.

WYRÓŻNIENIA DODATKOWE (DO DRUKU) – EX AEQUO:

BEATA BLICHARZ, Księżopol – godło „BeArt” – wiersz „Wiersz niesezonowy”,

HENRYK CZEMPIEL, Strzelce Opolskie – godło „UTYSKAN” – wiersz * * * (dzwony milczą),

MARTA JURKOWSKA,  Olkusz – godło „KALAFIOR” – wiersz: * * * (Z tej wsi uciekły wszystkie wróble),

RENATA MALINOWSKA, Trzebnice, Chocianów – godło „ZWYKŁY KTOŚ” – wiersze: „Męka dnia dzisiejszego”, „dramat”, „Amerykańscy żołnierze”,

BARBARA MEDAJSKA, Warszawa – godło „AMARE” – wiersz „Jasnorzewska”,

KACPER PŁUSA, Łódź – godło „ALEX” – wiersz „wielkie nieba”,

MARIUSZ SZCZEPANIAK, Łódź – godło „RZUT MONETĄ” – wiersz „Myśleliśmy”,

JOLANTA SZTEJKA, Bydgoszcz – godło „W OGRODNICZKACH”– wiersz „metamorfoza”,

IWONA ŚWIERKULA, Warszawa – godło „BIAŁE TANGO” – wiersz „Rodzice”, 

ZBIGNIEW WITOSŁAWSKI, Gorzów Wielkopolski – godło „ARCHETYPISTA” – wiersz „Nędzarz”.

„Jak rzeka, która nie ustaje w biegu”  (wstęp do antologii pokonkursowej)

Ćwierć wieku trwa już Ogólnopolski Konkurs Poetycki „O ludzką twarz człowieka”. To kawał czasu, kawał historii i pracy włożonej przez jego organizatora, którym od samego początku jest ks. Wacław Buryła. To jednak przede wszystkim ogromna rzeka wierszy, która dzięki temu przedsięwzięciu wytrysnęła i popłynęła rwącym nurtem, odsłaniając drzemiące w wielu z nas pokłady dobra i piękna. I choć organizator zapowiada, że tegoroczny konkurs jest już ostatnim, to jednak rzeka poezji płynie dalej i nie da się jej zatrzymać.

„Jak rzeka, która nie ustaje w biegu” – to porównanie, które uczyniliśmy w tym roku tytułem pokonkursowego tomiku, pochodzi z wyróżnionego wiersza Jana Sabiniarza „Gałązko wiosny”. Odnosi się tam bezpośrednio do Boga, ale myślę, że można rozciągnąć je też na pierwiastek Boży w człowieku – tę iskrę, która sprawia, że stajemy się bardziej ludzcy. Św. Jan Paweł II mówił, że „człowiek nie może siebie sam do końca zrozumieć bez Chrystusa”. Wierzę, że ową iskrę, pozwalającą zrozumieć nieco więcej z naszego człowieczeństwa, wszyscy nosimy w sobie. I że właśnie z niej bierze się poezja.

Doczekaliśmy, niestety, czasów, w których zmagania „o ludzką twarz człowieka” stały się szczególnie dramatyczne. Dzisiaj w tkance tej ziemi / rozpycha się ostry pazur polarnego niedźwiedzia i trzeba znowu wysyłać listy do ludożerców, krzyczeć: / ziemia, krew, trup! Nieprzypadkowo zestawiam tu ze sobą fragmenty wierszy Bogdana Nowickiego i Anny Piliszewskiej, uhonorowanych drugą i pierwszą nagrodą, bo odzwierciedlają one tony dochodzące do głosu w wielu tegorocznych zestawach konkursowych. Najpierw pandemia, a potem – chyba jeszcze silniej – rosyjska agresja na Ukrainę, obudziły w nas wielki niepokój. Poezja, nawet jeśli daleka jest od publicystyki, zwykle okazuje się dobrym sejsmografem społecznych nastrojów. Nic więc dziwnego, że i te niepokoje, wywołane bieżącymi wydarzeniami, znajdują w niej swoje odbicie.

Ale wiersz nie powinien być wyłącznie zapisem przerażenia. Czym jest poezja, która nie ocala / Narodów ani ludzi? – pytał nasz noblista Czesław Miłosz. I odpowiadał: Wspólnictwem urzędowych kłamstw, / Piosenką pijaków, którym za chwilę ktoś poderżnie gardła, / Czytanką z panieńskiego pokoju. Dlatego szukamy w wierszu czegoś więcej – szukamy schronienia. Chcemy zobaczyć, że jest też inny świat – świat prawdy, dobra i piękna, w który można się zanurzyć i w nim odnaleźć ocalenie. To schronienie miewa dla nas różne oblicza – jedni widzą je w świecie natury, inni w pięknie dzieł uczynionych ludzką ręką, jeszcze inni – w relacjach z najbliższymi, wielu – w modlitwie. Różnorodność tych poszukiwań widać w konkursowych utworach, osadzonych też często w bardzo odległych od siebie tradycjach literackich. Jednak wspólne pozostaje pragnienie odnalezienia domu, w którym człowiek odzyska ludzką twarz i przestanie być dla drugiego wilkiem. Między innymi z tego powodu rzeka poezji nie może nigdy ustać w biegu. „więc odłóż strzelbę i noże. śnij” – zachęca nas laureatka pierwszej nagrody. Dajmy się porwać temu zaproszeniu.

Szymon Babuchowski