René Grousset, Epopeja krucjat. Z francuskiego przełożył: Piotr Tylus. Recenzja: prof. Gregorz Kucharczyk. Redakcja: Wojciech Golonka. Projekt okładki: Iwona Pikul. Do okładki wykorzystano obraz Dominique-Louisa Papaty’ego, „Wiliam z Clemont broniący Akki w 1291 roku”, Pałac wersalski. Wydawca: Instytut Dziedzictwa Europejskiego Andegavenum, Warszawa 2023, s. 352.

W dniu 27 listopada 1095 roku, który był dziesiątym dniem synodu w Clermont, Urban II wezwał więc cały świat chrześcijański do chwyce­nia za broń, a było to wezwanie Namiestnika Chrystusowego do obrony wiary zagrożonej przez kolejną muzułmańską inwazję, wezwanie praw­dziwego spadkobiercy rzymskich cesarzy do obrony Zachodu, wezwa­nie najwyższego autorytetu w Europie do ochrony tejże Europy przed plemionami azjatyckich zdobywców – następców Attyli i prekursorów Mahometa II. (...) Działaniom Urbana II Europa zawdzięczała z jednej strony ideę krucjaty, a z drugiej strony jej sukces. Turecki islam, który niemal całkowicie przepędził Bizantyńczyków z Azji, około roku 1090 szykował się do podboju Europy. Dziesięć lat później nie tylko zostało od­sunięte zagrożenie od Konstantynopola, nie tylko połowa Azji Mniejszej została przywrócona cywilizacji greckiej, ale także nadmorska część Syrii oraz Palestyna stały się koloniami Franków. Katastrofa z roku 1453, która mogła wydarzyć się już w roku 1090, została odsunięta w czasie o ponad trzysta pięćdziesiąt lat. I to wszystko stanowiło przemyślane, świadome dzieło Urbana II. Na znak wielkiego papieża wody potopu się zatrzymały, katastrofa, która wydawała się czymś nieuniknionym, została zażegnana, a sprawy nagle przybrały zupełnie inny obrót.

Fragment z książki

_____________

Rene Grousset (1885-1952), francuski orientalista, od 1946 roku członek Akademii Francuskiej. Jego powstała w 1926 roku Epopeja krucjat jest do dziś dnia wznawiana we Francji jako łączące klarowność z erudycją streszcze­nie historii krucjat i frankijskiego Królestwa Jerozolimskiego.